Foto van bouwproject in Deventer op het Havenkwartier
Slimme Groene VerstedelijkingWoondeal

Woningbouwcorporaties blij met woondeal, maar ‘nog flinke hobbels te nemen’

22 juni 2023

Op 8 maart zetten de zeven Gelderse gemeenten in Regio Stedendriehoek hun handtekening onder de woondeal. De woningbouwcorporaties in de regio onderschrijven deze deal en bouwen 30% van de te bouwen woningen. ‘Maar er zijn nog wel hindernissen te nemen om die aantallen te halen’, aldus Rob van Beek, directeur van De Goede Woning in Apeldoorn, die gesprekspartner was namens de corporaties.

In de woondeal is afgesproken dat er in Regio Stedendriehoek 17.000 woningen gebouwd worden. Deventer, wel onderdeel van Regio Stedendriehoek, maar onderdeel van een andere, West-Overijsselse woondeal, bouwt nog eens 7000 woningen. In totaal komen er in de hele Regio Stedendriehoek tot 2030 dus 24.000 woningen bij. Voor De Goede Woning betekent dat de bouw van 100 woningen per jaar tot 2030. Woonbedrijf ieder1, actief in zowel Deventer als Zutphen, bouwt tot die tijd in totaal ongeveer 1000 woningen.

Betrokkenheid corporaties

Rob van Beek was namens de corporaties binnen Regio Stedendriehoek betrokken bij het opstellen van de woondeal. ‘In feite is de woondeal vooral een afspraak tussen gemeenten, provincie en rijk waar we als corporaties bij aangehaakt zijn. Dat wasop initiatief van Regio Stedendriehoek en provincies op het moment dat er een conceptdeal lag. We zijn goed aangehaakt en hebben de woondeal ook onderschreven.’

Veerkrachtig en leefbaar

Dankzij de betrokkenheid van de corporaties zijn meerdere randwoorwaarden opgenomen in de woondeal. Rob van Beek: ‘Wat wij heel belangrijk vinden is dat er gemengde en veerkrachtige wijken worden gebouwd. Dat wil zeggen dat er in een wijk zowel koop- als huurwoningen staan in verschillende segmenten.’ Joke Hofman, directeur-bestuurder van woonbedrijf ieder1, onderschrijft dat. ‘Bouwen is één ding, maar de leefbaarheid in de wijk is mínstens zo belangrijk. In Den Haag hameren ze op aantallen, maar het moet in een wijk ook prettig wonen zijn. Daarbij hechten wij ook veel waarde aan een goede balans tussen wonen, zorg en welzijn. Want dat is iets waar wij als eigenaar van sociale huurwoningen mee te maken hebt. We doen dit uiteindelijk voor de mensen die in deze woningen terecht komen.’

Hobbels

‘Om de woondeal te realiseren moeten nog wel een aantal problemen worden opgelost’, aldus Rob van Beek. ‘Dan heb ik het bijvoorbeeld over de beschikbaarheid van voldoende plekken om te kunnen bouwen, voldoende ambtelijke capaciteit en het verloop van bezwaarprocedures. Tegenwoordig zie je dat erg veel plannen bij de Raad van State terecht komen met alle vertragingen van dien.’ Joke Hofman van woonbedrijf ieder1 herkent dat: ‘Toen ik 30 jaar geleden begon, was de tijd tussen het bepalen van een locatie tot de oplevering van de woningen een héél stuk korter. Nu kan dat wel negen jaar zijn. Als je je aan de gemaakte afspraken wilt houden, moet je wellicht kijken waar je kunt versnellen. Een van de mogelijkheden is het versnellen van procedures.’

Grootste dilemma voor corporaties

Het allergrootste obstakel is volgens Rob van Beek momenteel het financiële deel. ‘Met de stijgende rentes en de hoge bouwkosten zijn de financiën écht een aandachtspunt. We willen tempo maken, maar het moet wel haalbaar zijn. Als je kijkt naar de huidige bouwkosten, dan maak je een negatief rendement op het exploiteren op van sociale huurwoningen. Een deel van dit soort onrendabele toppen kunnen we als corporaties hebben. Maar als dat verschil te groot worden, dan komt er een moment dat we niet meer kunnen investeren. Dat is een situatie waar we niet naar toe willen.’ Voor woonbedrijf ieder1 geldt dit in mindere mate. ‘Ik denk dat de bouwprijzen wel gaan normaliseren’, aldus Joke Hofman, ‘maar als de rente te veel stijgt is dat absoluut een zorg.’

Pleidooi

De oplossing zit volgens Van Beek in financiële steun van het rijk voor de bouw van de woningen. ‘Bij de ondertekening van de woondeal op 8 maart in Zutphen heb ik ten overstaan van minister Hugo de Jonge een pleidooi gehouden. Subsidieer nou niet alleen de publieke tekorten – dat zijn de tekorten in grondexploitaties-, maar ook het bouwen zelf. We hebben een minister die er alles aangelegen is om het woningbouwtempo hoog te houden. Hij haalt daarvoor ook allerlei financiële middelen uit de kast. Dat geld is vrijwel allemaal bestemd voor grondaankoop en publieke investeringen zoals infrastructuur, terwijl ik vind dat de rijksoverheid ook het opstaldeel, het bouwen van de woning, financieel zou moeten ondersteunen. Daar ga ik me de komende tijd hard voor maken.’

Woondeal voor de hele regio

Hofman heeft een ander aandachtspunt. Zij gaat zich inzetten voor een woondeal voor de hele regio. ‘Nu valt Deventer onder de woondeal van west-Overijssel. We waren al met een woondeal voor de hele Regio Stedendriehoek bezig, maar door de enorme tijdsdruk is er uiteindelijk bij het vaststellen van de woondeals toch voor gekozen om de provinciegrenzen aan te houden. Dat betekent voor ons en de andere twee corporaties in Deventer dat we in twee deals zitten. Dat betekent ook twee overlegtafels en dat is niet efficiënt. Ik denk zéker dat er een kans is dat een woondeal voor de hele Regio Stedendriehoek er alsnog kan komen. Tijdens het laatste overleg met de wethouders uit de regio en de corporaties stond dit ook op de agenda. Regio Stedendriehoek is een heel waardevolle regio met een krachtig bestuur. Er is een grote vertrouwensbasis onder de bestuurders waardoor we als corporatie heel graag willen investeren in een woondeal voor de hele regio. Samenwerken in de regio betekent echt 1 + 1 = 3.’