We hadden nog al moeite om in 1915 een rustig stukje Nederland te vinden, waar we ongehinderd konden wandelen en teekenen. Op menige plaats vreesden we belemmerd te worden door de mobilisatie en wat daar al zoo mee samen hangt. Ten slotte zijn we terecht gekomen aan den Gelderschen IJsel en het heeft ons niet berouwd, want we vonden daar mooie oude steden, vriendelijke dorpen, trotsche kasteelen, fraaie buitens en bovenal een rijke natuur van woud en heuvelen, weilanden, boomgaarden en akkers en stille binnenwateren langs den breeden stroom. Uit het Verkade album van De IJssel door Jac. P. Thijsse (1916).
Zie hier een bijzondere reden waarom ik ruim een jaar geleden solliciteerde naar het ambt van burgemeester in Voorst. Een bloeiende en boeiende plattelandsgemeente, in het groene hart van de Regio Stedendriehoek. ‘Welke energieke aanjager wil met Voorst de toekomst in?’ zo luidde de aanhef van de profielschets. Met gezwinde spoed (want altijd energiek) ging mijn brief de deur uit. Het enthousiasme was wederzijds en zo mag ik sinds 10 februari 2022 burgemeester zijn van de gemeente Voorst. De Toekomststoel nam ik met mij mee. Naar een idee van Jan Terlouw, inwoner van de gemeente Voorst. Ere wie ere toekomt! Het idee is dat je, bij al de besluiten die je als persoon of als (gemeentelijke) organisatie neemt, voor ogen houdt voor wié je die besluiten neemt. Als goede voorouder denk je na over de gevolgen voor de lange termijn. En daarbij kijk je, om te beginnen, ook terug naar hoé je ergens bent gekomen. De aandacht voor dat laatste heeft ongetwijfeld zijn wortels in mijn opleiding als historicus. En heeft misschien ook wel te maken met mijn belangstelling voor de Afrikaanse Ubuntugedachte. Je bestaat als individu vanwege de mensen om je heen. Je bent een klein onderdeeltje van het zogeheten ‘interdependente grotere geheel’: de gemeenschap. En dus kan het met jou alleen goed gaan, als het met de gemeenschap ook goed gaat. Dat geldt niet alleen voor nu, maar ook voor de toekomst en het verleden. Voor de mensen die er nog gaan komen en de mensen die er zijn geweest.
Zoals bijvoorbeeld de ondernemende inwoners en bestuurders van onze regio in de negentiende eeuw en hun gezamenlijke inzet voor de aanleg van het Apeldoorns kanaal. Dat is iets bijzonders waaruit de kracht van samenwerking blijkt: ‘alleen ga je sneller, samen kom je verder’.
Aan waterwegen op de Veluwe was een gebrek en zo werd er gelobbyd voor een kanaal. Die lobby ging niet lokaal, maar regionaal. Veel problemen van de regio hadden toentertijd te maken met de zeer gebrekkige infrastructuur. Er waren nauwelijks landwegen en al helemaal geen verbindingen over water. Zeker in een streek waarin het vervoer van bulkgoederen noodzakelijk was om de economie op gang te helpen, was het gebrek aan vaarwegen onoverkomelijk. Niet voor niets pleitten lokale en regionale bestuurders, fabrikanten en anderen met ondernemingszin, bij herhaling voor de aanleg van een kanaal over de Veluwe. Mest, hooi, lompen, koper, bouwmaterialen en agrarische producten konden alleen over water snel en betaalbaar vervoerd worden.
Lang bleven de provinciale en landelijke overheden ongevoelig voor deze geluiden op de Veluwe. Op zich begrijpelijk: de algemene toestand van het land was zorgelijk en herleving van de grote handel had duidelijk prioriteit boven het wel en wee van het geringe aantal inwoners van de Oostelijke Veluwerand. Echter, de aanhouder wint, zeker als in de jaren twintig van de negentiende eeuw tijdens de kanalencampagne van koning Willem I de tijdgeest mee blijkt te zitten. Toch was het niet de koning die het initiatief nam. Uit archiefstukken blijkt onomstotelijk dat de initiatieven bij herhaling uit de regio zelf kwamen. Het kanaal is nu gesloten, maar het doel van de negentiende-eeuwse bestuurders en ondernemers is gehaald. De oostelijke Veluwe is rijk ontwikkeld en telt mee! Of er nog een vernieuwde toekomst voor het Apeldoorns kanaal in het verschiet ligt, is nu (bij deze) in handen van wethouder Jeroen Joon. Aan hem draag ik graag het stokje over.
Paula Jorritsma, burgemeester van Voorst
Delen 