Delen
De regio Stedendriehoek heeft enorm veel te bieden. Stad en natuur zijn altijd dichtbij, je vindt er historie en innovatie, een dynamische economie met aandacht voor duurzaamheid en ruimte voor ontmoeting en ontwikkeling. Die diversiteit en kracht van de regio kwam duidelijk naar voren tijdens het Regio Deal Festival op 19 september. Hier werd duidelijk hoe we – samen met het Rijk – investeren in de brede welvaart van onze prachtige regio. Want ook in de toekomst gaan we voor een aantrekkelijke en leefbare regio voor onze inwoners en ondernemers. Is dat een uitdaging? Zeker. Maar sámen kunnen we veel en zetten we stappen naar ‘Sterker in 3D’.
Regio Deals zijn er om regio’s krachtiger te maken. Overheden en organisaties, Rijk en regio’s werken samen aan de maatschappelijke opgaven in een regio. De voorganger van de Regio Deal Sterker in 3D was Cleantech. Deze Regio Deal liep van 2020 tot en met 2024. Het Regio Deal Festival was hét moment om met elkaar stil te staan bij de resultaten van de twee actielijnen Cleantech Werkt en Groene Groei:
Lees meer over de resultaten van de Cleantech Regio Deal in de eindrapportage
We zijn trots op wat de Cleantech Regio Deal heeft opgeleverd. En bouwen verder aan een sterkere regio met de Regio Deal Sterker in 3D, die loopt van 2024 tot en met 2028. Dat doen we langs vier programmalijnen: Duurzaam, Divers, Dichtbij en Krachtige Regio. Benieuwd hoe? Lees verder over een aantal van deze Regio Deal projecten.
Project: Coöperatieve bundeling regionale krachten
Anders samenwerken en doen! Dat is het credo van het project Coöperatieve bundeling regionale krachten. Jacob Brobbel is de drijvende kracht, de regisseur. Hij vertelt over de noodzaak ervan: “De manier waarop we in Nederland zijn georganiseerd – in kolommen, corporate organisaties, systeemprocessen – zorgt in de onderlinge samenwerking voor dilemma’s vanwege verschillende belangen. Willen we problemen sneller aanpakken, dan moeten we bedrijven, onderwijs en overheid integraler laten samenwerken. Als een ecosysteem waarin alles met elkaar verbonden is en invloed heeft op elkaar. Ook mensen met een andere intentie of andere belangen moeten aan tafel zitten. Want dit ecosysteem wérkt op basis van verschillen, die maken het systeem krachtig en houden het gezond. Met bestaande krachten, dus dezelfde mensen, instellingen en instituten gaan we anders samenwerken; dat is de kern van dit project.”
Verbinden en regisseren zijn de sleutelwoorden. Het project faciliteert nieuwe en bestaande community’s. Betrokkenen vanuit overheden, bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen komen bij elkaar en een onafhankelijke regisseur zorgt voor belangenbehartiging. De zeven techniekhubs in de regio – zie verderop in dit artikel – zijn vaak welkome plekken voor de ontmoetingen.
Jacob Brobbel, tevens initiator van het NewTechPark Apeldoorn: “Op die onafhankelijke plekken komen mensen in verschillende innovatieclusters samen, zoals biobased circulair bouwen, toepassing gelijkstroom en smart city (Internet of Things en datagedreven werken). Programmaleider Ronald Voorhorst is één van de regisseurs voor deze clusters. We zoeken bestaande initiatieven of complexe vraagstukken en vullen het cluster aan met waardevolle personen. Denk aan een boer die wat komt vertellen over het verbouwen van vlas, ter inspiratie van de mensen in het innovatiecluster biobased circulair bouwen. Het idee is dat die community’s leiden tot nieuwe samenwerkingsverbanden oftewel een korte keten die blijft samenwerken vanuit gedeeld eigenaarschap. Daar werken we met het projectteam hard aan.”
Met rood omcirkeld op de projectagenda: de arbeidsmarkt. Er is grote behoefte aan de inzet van onbenut arbeidspotentieel en daarom zijn innovatie, kennisdeling en verbinding essentieel. Jacob: “Wij hebben als project een regierol om initiatieven in innovatie te koppelen aan arbeidsmarktdiensten in de regio. In onze community’s bespreken we met onderwijsinstellingen: wat zijn de huidige opleidingen? Welke nieuwe opleidingen zijn nodig? We betrekken organisaties zoals het UWV en werkleerbedrijf Lucrato, waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en statushouders werken. Als zij hun ervaringen en best practices delen met bedrijven die staan te springen om medewerkers, ontstaan nieuwe inzichten en kansen. We moeten delen, durven en doen!”
Meer weten over het project? Mail naar jacob.brobbel@circol.nl
Project: Klimaatboerderij 2050-2100
Klimaatverandering zorgt voor steeds meer druk op de landbouw in Nederland. Het wordt structureel droger, terwijl extreme regenbuien vaker voorkomen. Hoe zorgen we dat de voedselproductie ook de komende decennia op peil blijft? De oplossing: multifunctionele landbouw. Sander Bosman, initiatiefnemer en projectleider van het project Klimaatboerderij 2050-2100 legt uit: “We moeten toe naar kleinschalige en diverse systemen die niet alleen voedsel produceren, maar ook bijdragen aan waterbeheer, biodiversiteit en een gezond landschap. 2050 lijkt misschien ver weg, maar bomen die je vandaag plant beginnen dan net te produceren. Daarom moeten we nú slimme plannen maken, met ondernemers en overheden. De schop moet zo snel mogelijk in de grond.”
Het project legt vijf demonstratievelden aan om te experimenteren met nieuwe vormen van multifunctionele landbouw. Het doel is om water beter vast te houden en te zuiveren, de biodiversiteit boven- en ondergronds te vergroten en boeren een duurzaam verdienmodel te bieden. Sander Bosman: “Een voorbeeld is agroforestry: bomen in rijen met daartussen stroken met akkerbouwgewassen, zoals granen, vezelgewassen of meerjarige gewassen zoals groene asperges. Zo ontstaat een bosachtig klimaat waarin gewassen profiteren van schaduw, minder verdamping en een rijkere bodem. Dat maakt de landbouw klimaatbestendiger.”
Naast de realisatie van de demonstratievelden speelt ook de vraag: mag de bijdrage van de boer aan biodiversiteit of water vasthouden vergoed worden? Daarover gaan de projectpartners met de overheid in gesprek.
De demonstratievelden komen op gronden die veel voorkomen in de rest van de regio Stedendriehoek. Dus wat hier werkt, kan naar andere plekken worden uitgebreid. Belangrijk onderdeel van de Klimaatboerderij is het delen van kennis en samen leren, benadrukt Sander. “We willen studenten, beleidsmakers en boeren hiernaartoe halen om te laten zien wat we doen. Onze oproep: kom kijken, schiet op onze ideeën en praat over wat werkt en wat niet. En ook over hoe we wet- en regelgeving al kunnen aanpassen, zodat slimme oplossingen snel gerealiseerd kunnen worden. Er liggen veel kansen die we – door goede samenwerking en daadkracht – kunnen verzilveren.”
Meer weten over het project? Mail naar info@prohabitus.nl
Project: Consortium Techniekhubs
Technische vakmensen vinden is al jaren een uitdaging. Om een impuls te geven aan techniekpromotie en talentontwikkeling, startten we in 2020 vanuit de Cleantech Regio Deal met de ontwikkeling van techniekhubs. Dit zijn samenwerkingsverbanden van onderwijs en bedrijven, die zich inzetten voor een duurzame en toekomstbestendige technische sector. Het NewTechPark Apeldoorn, de Technicampus in Deventer en de TechniekFabriek Zutphen zijn het bruisende resultaat. Inmiddels staat de teller van techniekhubs in de regio op zeven, met ieder z’n eigen expertise. Zo ligt de focus van de TechniekFabriek op energie en waterstof. De Technicampus is gespecialiseerd in opleiden, met het Technicampus Experience Center om basisschoolleerlingen te inspireren en te enthousiasmeren.
De andere techniekhubs zijn:
Initiatieven om de technische sector te verbeteren zijn er in de regio Stedendriehoek dus volop. Maar daardoor is er ook veel versnippering van kennis, constateert Annemarie van der Wees. Zij is projectleider van het project Consortium Techniekhubs en heeft de opdracht om de krachten van de techniekhubs te bundelen. Annemarie van der Wees: “We zetten in op meer instroom van jonge talenten, betere zijinstroom vanuit andere sectoren en bevordering van inclusief ondernemerschap. De techniekhubs kunnen hierin ieder op zichzelf veel betekenen, maar als we samenwerken, bereiken we nóg meer.”
Annemarie geeft een mooi praktijkvoorbeeld. “Stel, de Technicampus krijgt via ROC Aventus de vraag om iemand op te leiden. Zij hebben de kennis en skills in huis, maar moeten nu nog nee zeggen als het gaat om een Oekraïner die geen Nederlands spreekt. Met behulp van vertaaloortjes die TINT Apeldoorn levert kunnen ze de man tóch opleiden. En is deze man veel sneller inzetbaar. Zo kan TINT wel 20 verschillende inclusieve technologieën leveren, om mensen die aan de kant van de arbeidsmarkt staan te ondersteunen aan het werk te gaan.”
Alle techniekhubs brengen iets waardevols in. De ene hub focust op het MKB, de andere op onderwijs of onderzoek. Die specifieke focus willen de hubs ook behouden. Onderdeel van dit project is dan ook om de individuele techniekhubs te versterken. Annemarie: “Daarnaast bekijken we samen hoe we elkaar kunnen aanvullen, inspireren en versterken. En hoe we het werkgeversnetwerk van iedereen beter kunnen bedienen. We gaan niet voor een tijdelijke samenwerking, zoals de term consortium misschien doet vermoeden, maar voor een duurzame!”
Meer weten over het project? Mail naar a.f.m.vanderwees@saxion.nl
Project: SAMEN voor Leefbaarheid
Goede leefbare wijken creëren en behouden bovenop de ambitie om 40.000 nieuwe woningen te realiseren. Dat is nogal een opgave. Hoe zorgen we ervoor dat het fijn wonen is in onze regio, ook straks met meer inwoners? Hoe behouden we de goede dingen die er in wijken zijn? En op welke manier vergroten we de sociale kwaliteit in buurten en dorpen waar de veerkracht meer onder druk staat? Het project SAMEN voor Leefbaarheid gaat de komende jaren enthousiast met deze vragen aan de slag. De aangesloten partners zijn gemeenten, ondernemers, onderwijsorganisaties en maatschappelijke organisaties.
Renate Sluiseman, adviseur Leefomgeving bij de gemeente Deventer, schreef mee aan het programma: “We willen als partners allemaal hetzelfde, namelijk leefbare wijken, en hebben elkaar daarvoor echt nodig. Want je kan wel een kunstproject gaan organiseren in een wijk, maar als mensen daarvoor alleen op een saaie parkeerplaats kunnen samenkomen, dan blijven ze thuis. In dit programma kijken we: hoe kunnen we samen de leefbaarheid versterken? Hoe passen we bij elkaar? En wat kunnen we van elkaar leren?”
Natuurinclusieve boerderij Boer ’n Buffel Keizersrande in Diepenveen was op 19 september dé plek om meer te horen over de Sterker in 3D projecten. Hier vond het Regio Deal Festival plaats. Ruim 130 makers, doeners, denkers en beslissers uit de regio ontmoetten elkaar op deze prachtige locatie. Met uitzicht op de uiterwaarden kregen zij een inspirerend programma met interessante workshops. Zoals een wandellezing langs een Drinkbare IJssel, aan de slag met circulair en biobased bouwen en een rondleiding op de boerderij van Olivier Schutzelaars. Op het projectenplein presenteerden diverse projecten uit de Cleantech- en Sterker in 3D Regio Deal zich. Tel daar het heerlijke weer, de fijne crew en smakelijke hapjes van Munt & Marjolein bij op en de conclusie is: het was een mooie middag!
“Erg leuk om op het Regio Deal Festival feeling te krijgen met wat er gebeurt.”
– Willeke Moleman, raadslid Gemeente Voorst
“Deze nieuwe Regio Deal moet zich nog verder uitbreiden, we moeten nog meer van elkaar leren. Op naar groene en gezonde bedrijventerreinen.”
– Ruben Schutte, programmamanager toekomstbestendige bedrijventerreinen
