Gelijkstoom (DC) gaat een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Daarom wordt nu bij NewTechPark in Apeldoorn een DC-Lab ingericht. Hier kunnen bedrijven samen met studenten onderzoek doen. ‘Een mooie eerste stap naar de toekomst’, aldus Noël Steentjes van Bredenoord, het eerste bedrijf dat gebruikt gaat maken van dit lab.
Jacob Brobbel, manager van NewTechPark (NTP), is blij dat het DC-Lab een plekje krijgt bij NTP in Apeldoorn. ‘We hebben een stuk of zes HUBS in NewTechPark waar studenten kunnen zien dat het bedrijfsleven écht in de praktijk met innovaties bezig is. Wij van NTP kunnen wel 100 keer vertellen wat we doen, maar als jongeren en ondernemers het zien, hoef je eigenlijk niets meer uit te leggen, dan is het écht.’
Om te begrijpen wat het DC-Lab precies is, beginnen we even met een lesje stroom van Steentjes. ’Er zijn namelijk twee soorten stroom; gelijkstroom (DC) en wisselstroom (AC). Gelijkstroom wordt aangeduid als DC, dat staat voor Direct Current en de afkorting van wisselstroom komt van Alternating Current. Beide soorten stroom hebben andere eigenschappen. De stroom die we halen uit ons stopcontact of elektriciteitsnet is altijd AC. Maar bijna al onze apparaten zoals smartphones, maar ook elektrische auto’s en computers werken op DC. Daarom hebben de meeste elektronische apparaten een ingebouwde converter in de stekker. Zodra je een apparaat zoals je smartphone oplaadt, converteert de stekker wisselstroom naar gelijkstroom.’
Dat omzetten van stroom gebeurt ook als je groene energie opwekt. Stroom die bijvoorbeeld via zonnepanelen wordt opgewekt, wordt nu eerst omgezet in zogenoemde wisselstroom. Dat moet weer gelijkstroom worden om bijvoorbeeld een elektrische auto op te laden. ‘Als die omzetting niet meer nodig zou zijn, valt er een enorme efficiencyslag te maken. Daaraan gaat het DC-Lab in Apeldoorn bijdragen’, vertelt Brobbel. ‘Er komt een aantal laboratoriumruimtes waar gelijkstroom op diverse spanningsniveaus wordt aangeboden. Hier kunnen bedrijven en kennisinstellingen experimenteren met alternatieve stroomverdeling voor toepassing van gelijkstroomopwekkers en -afnemers’, voegt Business Developer Marcel van der Maal van Cleantech Regio toe.
Het eerste bedrijf dat gebruik gaat maken van het DC-Lab is Bredenoord die door middel van aggregaten energie verzorgt op locatie. Noël Steentjes is er manager Research & Development en New Business. ‘Zoals iedereen weet zitten we midden in de energietransitie. Ook Bredenoord wil uiteraard naar zero emissie in 2050. Op dit moment draait nog zo’n 95% van onze aggregaten op diesel, daarom investeren we stevig in nieuwe technieken. We breiden onze vloot uit met extra batterijsystemen, draaien pilots met methanol brandstofcel aggregaten en inmiddels hebben wij ons derde generatie waterstofaggregaat in gebruik genomen. We zien in ieder geval dat de elektrificatie in de bouw heel snel gaat. Mogelijk gaat een DC-net in plaats van een AC-net hierin ook een grote rol spelen. Als dat zo is, dan moeten we daar op voorbereid zijn.’
Op dit moment zijn er dus nog twee conversiestappen nodig om groene stroom te kunnen gebruiken. ‘Als we voor onze batterij-aggregaten DC direct naar DC kunnen toepassen, dan is dat een stuk efficiënter. Ik denk dat dit een verlies van 5 tot 10% scheelt. Daarmee draagt het DC-Lab direct al bij aan de energietransitie. Maar om dat veilig te kunnen toepassen, moeten we eerst testen. Dat gaan we doen in het nieuwe DC-Lab. Het lab wordt de komende weken ingericht en in januari 2022 in gebruik genomen.’ Vanaf dan gaat het Batterij-team van Bredenoord, ook een van de leden van Energiekoplopers Apeldoorn-Epe, er diverse tests uitvoeren.
Een andere reden waarom Bredenoord blij is met het DC-Lab, is de link met het onderwijs. ‘We hopen dat ons lijntje met het onderwijs korter wordt. Zowel met het MBO als HBO-onderwijsinstellingen. We hebben als bedrijf altijd behoefte aan nieuwe en innovatieve ideeën en ook hopen we nieuwe medewerkers voor de toekomst aan te trekken. Het lab wordt echt een learning community waarin wij als Bredenoord een stukje opleiding verzorgen, maar waarin wij ook hopen te leren van studenten.’
Jacob Brobbel: ‘Dat is precies de essentie van NewTechPark. We zijn geen school, we zijn geen bedrijf, maar een plek waar beide samenkomen.’ Ook Brobbel ziet gelijkstroom als een mogelijke oplossing in de toekomst. ‘Gelijkstroom kan een grote oplossing zijn in de hele keten van opwekken, opslag en gebruik. Bredenoord, gespecialiseerd in de opslag van energie, zit in die keten precies op een kruispunt. De meeste mensen willen eerst zien en dan geloven. Bredenoord gelooft in de oplossing en gaat binnenkort zien of het ook werkt. Je hebt altijd één schakel in de keten nodig die begint, maar uiteindelijk moeten we samen tot de next level zien te komen.’
Het DC-Lab is een van de vele Regio Deal Projecten. Met het sluiten van deze Regio Deal geven het Rijk, de provincies Gelderland en Overijssel, de acht deelnemende gemeenten in de Cleantech Regio, ondernemers en onderwijs samen invulling aan de ambitie van de Cleantech Regio om een groene, duurzame en inclusieve economische groei te realiseren. Alle partijen dragen financieel bij om de projecten mogelijk te maken, waarbij de investeringen werken als een vliegwiel voor toekomstige samenwerkingen.
Meer weten over initiatieven in Regio Stedendriehoek en/of de energietransitie? Neem dan contact op met Menno van Luijn, Projectleider Energietransitie.
