In de Gasfabriek in Deventer zit het Fieldlab Energy4Business. Dit Fieldlab is dé centrale plek waar vraagstukken rondom energietransitie verder worden gebracht. Door binnen het Fieldlab samen te werken met industrie, ondernemerschap, onderzoek, onderwijs en overheid kan het een sterke positie innemen bij de ontwikkeling van de verduurzaming van de energievoorziening.
De energietransitie is in volle gang en Regio Stedendriehoek zet hier, net al talloze ondernemers, fors op in. Ook Saxion draagt actief bij als het gaat om een energieneutrale, afvalvrije en duurzame economie. Om die energietransitie te versnellen, maar ook om de economie te versterken en arbeidspotentieel binnen de regio te houden is recent het Fieldlab Energy4Business in leven geroepen. Richard van Leeuwen, Lector Duurzame Energie Voorziening bij Saxion, is voorzitter van de stuurgroep: ‘We zitten nog in de opstartfase, maar op 11 oktober 2021 gaat het Fieldlab Energy4Business (E4B) officieel van start. In de Gasfabriek in Deventer waar we een fysieke locatie hebben gevonden voor het Fieldlab.’
Stap één is dan het verzamelen van ideeën en vraagstukken van bedrijven. Van Leeuwen: ‘Het Fieldlab richt zich op drie thema’s binnen de energietransitie: Smart energy, systeemontwikkeling en verduurzamingsconcepten. We gaan per thema bijeenkomsten organiseren waarvoor we bedrijven en startups uit de Regio Stedendriehoek uitnodigen die een vraagstuk hebben op het gebied van innovatie en energietransitie. We gaan dus vraaggestuurd werken met hele concrete projecten uit de regio. Een ondernemer wordt dan gekoppeld aan onderzoekers en studenten zodat ze samen aan oplossingen kunnen werken.’
Volgens de lector biedt de omschakeling van fossiele naar duurzame energiebronnen veel nieuwe kansen. ‘Al is het niet eenvoudig. Bedrijven en startups komen bijvoorbeeld wel tot een prototype, maar die kost vaak het tienvoudige van wat het mag kosten. Daarbij zorgt het in de markt zetten van een innovatief product naast technische uitdagingen vaak ook voor economische, maatschappelijke en wetgevingsvraagstukken. Het raakt aan alles. Dit zijn precies die complexe vraagstukken die centraal staan het Fieldlab Energy4Business en waar we ondernemers bij gaan helpen.’
Uiteraard gaat het Fieldlab het wiel niet opnieuw uitvinden. ‘Het Fieldlab sluit aan bij de regionale kennisagenda’s zoals Smart energy hubs (Oost-NL), stedelijke warmtevoorziening (Deventer Zandweerd, Apeldoorn Kerschoten), toekomstbestendige en circulaire bouw en renovatie (Transform) en waterstof energievoorziening (GROHW en GLDH2). ‘Van bedrijven die willen aanhaken vragen we om samenwerking, maar ook om het wíllen delen van kennis. Veel kennis is er namelijk al, maar soms is de oplossing nog nét niet goed genoeg. Daarbij haken we ook aan bij bijvoorbeeld ConnectR in de regio Arnhem-Nijmegen en NovelT in Twente.’
Wat het Fieldlab E4B mede bijzonder maakt, is dat parallel aan de technische ontwikkeling, ook de business mogelijkheden worden onderzocht en ontwikkeld; de Innovatie Booster en de Business Booster genoemd. ‘Zonder business perspectief vormt het werken aan een innovatie een te groot risico en andersom geldt hetzelfde’, ligt Richard van Leeuwen toe. ‘Daarom loopt het werken aan technische oplossingen, parallel aan de uitwerking van de businesskant. Belangrijke vragen daarbij zijn: Is dit wel wat de klant wil? Is opschaling mogelijk? Het is allemaal relevant.’
Waar E4B enerzijds dus de energietransitie wil aanjagen, is het doel ook om de werkgelegenheid in de regio te stimuleren. ‘Als je veel bedrijven in de regio hebt met een aanjaagfunctie en je als regio vooroploopt als het gaat om energietransitie en innovatieve ontwikkelingen, dan behoudt je daarmee ook de nieuwe generatie arbeidskrachten. Dit zijn vaak studenten die er tijdens hun studie al voor kiezen om zinvolle projecten, stages en afstudeeropdrachten te doen bij opdrachtgevers die ertoe doen. Als er meer van dit soort bedrijven in de Regio Stedendriehoek komen, dan heeft dat een aanzuigende werking op de werkgelegenheid en vertrekken deze krachten niet uit de regio maar kun je ze behouden.’
De ambities van E4B zijn helder omschreven in het projectplan. Minimaal 2 startups per jaar en 2 scale-ups per jaar binnen de energietransitie begeleiden naar investeerders, Groei realiseren van het aantal hooggekwalificeerde banen in de Regio Stedendriehoek op het gebied van energietransitie. En aan het einde van het project continuering van het Fieldlab en een perspectief voor de komende jaren voor de startups en scale-ups van 100 fte bereikt hebben. De ambities van Van Leeuwen zelf gaan nog een stap verder. ‘Voor mijn pensioen moeten we de energietransitie wel voor elkaar hebben. Dat is míjn missie.’
Het Fieldlab Energy4Business wordt mede gefinancierd vanuit de Cleantech Regio Deal. Het doel hiervan is het leggen van een structurele basis voor een langdurige aanpak om in de regio groene, duurzame en inclusieve economische groei te realiseren. Met het sluiten van de Regio Deal geven Rijk, provincies Gelderland en Overijssel, de acht deelnemende gemeenten, ondernemers en onderwijs samen invulling aan de ambitie van de Cleantech Regio om groene, duurzame en inclusieve economische groei te realiseren. Al deze partijen hebben een financiële bijdrage geleverd om diverse regionale projecten mogelijk te maken, waarbij de investeringen als gevolg van de Regio Deal werken als een vliegwiel voor toekomstige samenwerkingen.
